EN
Không phải tất cả hóa chất tổng hợp đều có hại.
Không phải tất cả hóa chất tự nhiện đều tốt.
Đầu tiên chúng ta phải quán triệt được hai câu tiền đề này. Mình chủ đích dùng từ “hóa chất” đằng trước từ “tự nhiên” vì có một nhận định sai lầm phổ biến là tự nhiên thì không phải là hóa chất. Tất cả mọi thứ trên đời này đều là hóa chất cả: từ nước ta uống, khí trời ta hít thở cho đến chiếc điện thoại bạn đang dùng để đọc những dòng này, quần áo bạn đang mặc, và ngay cả chính bản thân cơ thể bạn, hay bất kỳ ai trên trái đất này. Có một số liệu thú vị để giải trí cho bạn như sau: theo hội hóa học hoàng gia, bạn cần 96.546 bảng Anh để mua đủ lượng carbon, oxy, hydro, calci, phospho, kali và các hóa chất khác để làm thành Benedict Cumberbatch. Vâng, cả Benedict Cumberbatch thì cũng chỉ là hóa chất mà thôi.
Đó là lý do tại sao việc quan trọng nhất ta cần hiểu chính là việc phân chia cho đúng: tổng hợp và tự nhiên, không phải hóa chất – tự nhiên. Mọi thứ trên đời này đều được tạo thành từ hóa chất: hóa chất tổng hợp và hóa chất tự nhiên.
Tất nhiên mình cũng biết rằng có một định kiến rất khó thay đổi là ngày nay mọi người nghĩ rằng hóa chất đồng nghĩa với độc hại, một định kiến quá đau lòng cho một đứa học hóa thâm niên như mình.
Nên, cho phép mình than thở một tí ở đây, đầu tiên bằng trích dẫn lại lời của ông tổ ngành Độc Học (Toxicology), Bác sĩ và nhà hóa học người Thụy Sĩ Paracelsus “Liều lượng làm nên chất độc”. Có nghĩa rằng, bất kỳ chất nào, ngay cả nước và oxy, nếu ăn, thẩm thấu, tiếp xúc ở một lượng nhất định, có thể sẽ trở thành độc hại.
Một số hóa chất tổng hợp có hại. Một số khác thì không. Một số hóa chất tự nhiên thì an toàn nhưng một số khác thì không. Sự thật đáng ngạc nhiên là đa số những chất độc nhất trên trái đất đều là từ tự nhiên, và chất đứng đầu bảng xếp hạng chính là botilinum, một thìa cà phê botilinum co thể giết chết ¼ dân số thế giới. Ngoài ra còn các chất độc tự nhiên khác như thủy ngân, nọc rắn, thạch tín, ricin,… Nhưng điều này không có nghĩa là tất cả mọi chất đều độc, Liều lượng bao nhiêu mới là vấn đề. Không phải cứ có chất đó tồn tại là nó có thể gây hại, quan trọng là nó có đủ nhiều để gây hại hay không.
Thật ra thình mình không phải đang cố gắng dạy Hóa cho bạn vì thật ra bạn có thể google được cả, mình chỉ đang cố gắng để rửa sạch tên cho ngành hóa chất và hy vọng có thể giúp bạn khỏi bị lừa mị bởi nhan nhản các chiến dịch chống hoát chất hay quảng cáo sản phẩm tự nhiên. Quan trọng là ta nhận thức được rằng không phải sản phẩm tự nhiên nào cũng lành tính và các sản phẩm làm từ hóa chất tổng hợp vẫn có thể an toàn như thường. Nhưng dù sao thì không dễ dàng gì để vẽ ra được lằn ranh giữa hóa chất tự nhiên và hóa chất tổng hợp và khẳng định các nào tốt xấu một cách khái quát, mà phải xem xét từng trường hợp một một cách cụ thể trước khi có kết luận cuối cùng.
Mình hy vọng là bài viết này một phần nào giúp các bạn có đánh giá trung lập hơn về các tin tức lan truyền trên mạng về việc sử dụng hóa chất trong thực phẩm và hóa mỹ phẩm, có thể cảm thấy bớt lo lắng hơn một tí và xóa bỏ bớt định kiến về hóa chất tổng hợp (nếu có). Và quan trọng hơn hết là để Quẳng Gánh Lo Đi và Vui Sống.